چشم‌انداز آتی نفت در هاله‌ای از ابهام

به گزارش شبکه اطلاع‌رسانی طلا و ارز، دیوید فیف، اقتصاددان ارشد آرگوس دیدگاه ویژه‌ای در مورد چشم‌انداز نفت دارد. وی معتقد است آتش‌بس اسرائیل-حزب‌الله تنها یکی از رشته‌های حقایق ژئوپولیتیکی در قیمت‌های نفت را حذف می‌کند و با توجه به باقی‌ماندن بسیاری از عدم‌قطعیت‌ها برای سال 2025، از جمله تحریم‌های دولت ترامپ علیه ایران و جنگ روسیه-اوکراین، ادامه مسیر به صورت یک تصویر پیچیده باقی می‌ماند.

فیف روز جمعه به CNBC اظهار داشت: «در واقع چندین رشته از پیچیدگی‌های ژئوپولیتیکی دارید، پیچیدگی‌های ژئوپولیتیکی گرچه قیمت نفت خام را حمایت می‌کنند، اما همچنین نگرانی‌های بیشتری درباره اقتصاد جهانی به وجود می‌آورند که در جهت مخالف عمل کرده و بر قیمت‌های نفت فشار می‌آورد.»

فیف همچنین بر این باور است که پیچیدگی‌های ژئوپولیتیکی در حال حاضر نوعی «تعادل پویا» را ایجاد می‌کند.

به گفته‌ی این اقتصاددان، آرگوس رشد تقاضای جهانی نفت را در سال آینده حدود 1 میلیون بشکه در روز (bpd) می‌بیند، که بیش از آن، با رشد عرضه غیر اوپک+، و عمدتاً از ایالات متحده، برزیل و گویان، مطابقت خواهد داشت و از این رو، اوپک+ نیاز دارد که به دقت به عرضه توجه کند.

به علاوه، اوپک+ ممکن است نیاز داشته باشد که کاهش‌ها را به 2025 به تعویق بیندازد.

روز پنج‌شنبه، اوپک اعلام کرد که گروه اوپک پلاس، به دلیل تداخل در برنامه، جلسه برنامه‌ریزی تولید نفت کوتاه‌مدت خود را از اول دسامبر به 5 دسامبر منتقل خواهد کرد.

این جلسه در زمانی چالش‌برانگیز برای تولیدکنندگان نفت برگزار می‌شود، زیرا مجموعه‌ای از عوامل بر قیمت نفت تأثیر می‌گذارد، از جمله نرخ‌های بهره بالا، دلار قوی، تولید ضعیف جهانی و نرخ‌های رشد جهانی کم.

البته پس از انتخابات ریاست‌جمهوری ایالات متحده، قیمت‌های نفت خام، به دلیل انتظاراتی که یک دوره تولید بالاتر نفت ایالات متحده را در دولت دوم ترامپ به همراه خواهد داشت، بیشتر کاهش یافته‌اند.

شایعات اخیر بازار حاکی از آن است که اصول ضعیف ممکن است گروه اوپک پلاس را در جلسه اول دسامبر به تأخیر در افزایش تولید که در حال حاضر برای آغاز در ژانویه برنامه‌ریزی شده است، وادار کند.

به گفته گلدمن ساکس، کاهش‌های تولید نفت اوپک پلاس و بهبود رعایت سهمیه‌ها از برخی تولیدکنندگان از برنت حمایت می‌کند و در کوتاه‌مدت افزایش ملایمی به قیمت‌های نفت ارائه می‌دهد.

این بانک سرمایه‌گذاری ایالات متحده انتظار دارد که کاهش‌های اوپک پلاس بار دیگر تمدید شود و کاهش محدودیت‌های تولید ممکن است به تدریج در آوریل 2025، پس از پایان سه‌ماهه اول سال آینده، آغاز گردد.

آنچه مسلم است قیمت‌های نفت در حال حاضر، تحت فشار نرخ‌های بهره بالا، دلار قوی و تولید بالای نفت در ایالات متحده قرار دارند.

افزون بر آن، انتظار افزایش آینده تولید نفت خام ایالات متحده اهمیت زیادی دارد، زیرا تولید ایالات متحده در سال 2024 در بالاترین سطح خود بود. ناگفته نماند اگر نرخ‌های بهره و دلار کاهش نیابند، که هر دو عامل برای حمایت از رشد جهانی ضروری هستند، سطوح بالاتر عرضه نفت خام ایالات متحده می‌تواند قیمت‌ها را کاهش دهد.

و اما اغلب اوپک را به عنوان بانک مرکزی نفت توصیف کرده‌اند

که هدف آن ایجاد ثبات برای قیمت‌های نفت خام در سطوحی است که سودآور باشد، اما قیمت‌های نفت را به قدری بالا نبرد که به طور قابل توجهی انرژی‌های جایگزین را تشویق کند.

برای کاهش ریسک‌های نزولی قیمت نفت در محیطی با نرخ بهره بالا و دلار قوی، اوپک با تعدادی از کشورهای دیگر به عنوان گروهی به نام اوپک+ برای کاهش تولید نفت همکاری کرده‌اند.

اوپک و اوپک پلاس به طور رسمی از دسامبر 2016 به عنوان بخشی از اعلامیه همکاری با هم کار می‌کنند و همکاری آنها پس از شیوع COVID-19 برای حمایت از قیمت‌های نفت خام حیاتی بود.

کاهش‌های تولید داوطلبانه اوپک و اوپک پلاس که در آوریل 2023 و نوامبر 2023 اعلام شد، قرار است به تدریج حذف شوند. کاهش‌های داوطلبانه اعلام‌شده در آوریل 2023 تا دسامبر 2025 تمدید شده‌اند، در حالی که کاهش‌های اضافی اعلام‌شده در نوامبر 2023 قرار است بین اکتبر 2024 و سپتامبر 2025 به تدریج حذف شوند.

اگر اوپک پلاس بخواهد به امید حمایت از قیمت‌های نفت، تولید نفت را کاهش دهد، زمان‌بندی این کاهش‌های تولید نفت و حذف‌های داوطلبانه ممکن است بیشتر به آینده تمدید شود.

تحلیل تأثیر ریاست‌جمهوری ترامپ بر قیمت‌های نفت

در تاریخ ۶ نوامبر، شبکه CNBC گزارش داد که پس از ریاست‌جمهوری ترامپ، تولیدکنندگان نفت ایالات متحده به کاهش مقررات در زمینه تولید نفت خام امیدوارند که این امر می‌تواند منجر به افزایش عرضه نفت و در نتیجه کاهش قیمت‌ها شود. با این حال، برنامه‌های ترامپ برای اعمال تحریم‌های بیشتر بر نفت ایران و ونزوئلا ممکن است به انقباض بیشتر بازار جهانی منجر شده و احتمالاً قیمت‌ها را افزایش دهد.

شور و اشتیاق ترامپ برای افزایش تولید نفت ایالات متحده در سخنرانی‌اش در کمپین جمهوری‌خواهان در فلوریدا مشهود بود، جایی که وی به شوخی از نگه‌داشتن دستانش بر روی «نفت، طلای مایع» صحبت کرد.

ایالات متحده به بزرگ‌ترین تولیدکننده نفت جهان تبدیل شده است و ۲۲٪ از کل تولید جهانی را به خود اختصاص داده است، و سیاست‌های ترامپ می‌تواند به افزایش بیشتر تولید منجر شود.

با این حال، تأثیر ریاست‌جمهوری ترامپ بر قیمت‌های نفت از نظر تحلیلگران کالا در گلدمن ساکس مبهم است. در حالی که افزایش تولید ایالات متحده می‌تواند به کاهش قیمت‌ها منجر شود، احتمال بروز جنگ‌های تجاری و تحریم‌ها می‌تواند رشد اقتصادی جهانی را تحت تأثیر قرار داده و از این رو، به کاهش تقاضای نفت منجر شود. در نتیجه، چشم‌انداز بلندمدت بازار مختلط است.

برخی از کارشناسان، مانند امریتا سن، بنیان‌گذار و مدیر تحقیقات در Energy Aspects، بر این باورند که سیاست‌های ترامپ، به دلیل احتمال کاهش صادرات نفت ایران و ونزوئلا از بازار، ممکن است در واقع به افزایش قیمت‌های نفت منجر شود. سن اشاره می‌کند که صادرات نفت ایران ممکن است به میزان ۱ میلیون بشکه در روز کاهش یابد، که می‌تواند به انقباض بیشتر بازار و افزایش قیمت‌ها منجر شود.

البته برخی از سایر تحلیلگران مانند کول اسمید، رئیس و مدیرعامل Smead Capital، نسبت به چشم‌انداز قیمت‌های نفت بدبین‌تر هستند. اسمید معتقد است که قیمت‌های پایین ممکن است به کاهش درآمد تولیدکنندگان آمریکایی منجر شود و این موضوع کسب سود را برای آنها دشوار سازد. از دیدگاه او، تنها عاملی که می‌تواند منجر به افزایش حفاری شود، قیمت‌های بالای نفت است که به تولیدکنندگان حاشیه‌های لازم برای فعالیت سودآور را می‌دهد.

در یک مصاحبه با CNBC در تاریخ ۲۹ نوامبر، سامانتا دارت، هم‌سرپرست تحقیقات جهانی کالاها در گلدمن، به بررسی تأثیر بالقوه تعرفه‌ها بر واردات نفت از کانادا و برنامه‌های دولت ترامپ برای افزایش تولید نفت ایالات متحده پرداخت.

دارت اشاره کرد که اقتصاددانان گلدمن فرض می‌کنند که کانادا و مکزیک احتمالاً قادر به اجتناب از افزایش تعرفه پیشنهادی خواهند بود، اما این موضوع نامشخص است و اگر این اتفاق بیفتد، می‌تواند بر تعادل کلی بازار تأثیر بگذارد.

وی توضیح داد که پالایشگاه‌های غرب ایالات متحده به شدت به نفت خام کانادایی وابسته هستند و گزینه‌های جایگزین زیادی ندارند، که این امر می‌تواند منجر به افزایش قیمت بنزین در ایالات متحده شود.

درباره برنامه دولت ترامپ برای افزایش تولید نفت ایالات متحده به میزان ۳ میلیون بشکه در روز، دارت خاطرنشان کرد که ایالات متحده هر ساله تولید خود را به اهداف رکوردی افزایش می‌دهد و اگر ایالات متحده به رشد فعلی خود ادامه دهد، ممکن است به این هدف برسد.

در نهایت، دارت با اشاره به تأثیر بالقوه‌ی دلار قوی‌تر بر قیمت‌های نفت، اظهار داشت که دلار قوی‌تر نفت را در اقتصادهای غیر دلاری گران‌تر می‌کند. با این حال، وی بر این باور است که چنانچه قیمت‌های فعلی را با سطح موجودی‌ها مقایسه کنیم، نفت در حال حاضر، کمتر از ارزش واقعی ارزشگذاری شده است(undervalued) و این شرکت انتظار دارد قیمت‌ها صرفنظر از تأثیر دلار قوی‌تر، تا حدود ۷۸ دلار برای هر بشکه برنت تا ژوئن سال آینده افزایش یابند.

به طور کلی، آینده بازار نفت نامشخص است و عوامل صعودی و نزولی در حال بازی هستند. در حالی که افزایش تولید نفت ایالات متحده می‌تواند منجر به کاهش قیمت‌ها شود، احتمال تحریم‌ها و جنگ‌های تجاری می‌توانند افزایش قیمت‌ها را در پی داشته باشند. 

آینده قیمت‌های نفت در 2025 و 2026

نرخ‌های بهره بالا رشد جهانی را محدود کرده و از دلار حمایت می‌کند، که البته اینها عوامل حیاتی هستند که بر قیمت‌های نفت خام تأثیر می‌گذارند.

با نگاه به آینده در 2025، تحلیلگران انتظار دارد که قیمت‌های متوسط نفت خام نسبت به 2024 افزایش یابد، چرا که نرخ‌های بهره و دلار احتمالاً کاهش می‌یابند. در 2026 نیز انتظار می‌رود که نرخ‌های بهره و دلار بیشتر کاهش یابند، که احتمالاً از قیمت‌های نفت حتی بیشتر حمایت می‌کند.