تب و تابی دیگر در بازارهای نفتی!

به گزارش شبکه اطلاع‌رسانی طلا و ارز، قیمت‌های نفت در روز دوشنبه با توجه به شاخص‌های اقتصادی امیدوارکننده از چین، بزرگ‌ترین واردکننده نفت جهان، افزایش یافت. توجه بازار به منظور رهنمون بیشتر درباره سطح عرضه، هم‌اکنون به جلسه‌ی آینده اوپک پلاس معطوف شده است. 

در زمان نگارش این مطلب، قیمت نفت برنت به ۷۲.۲۲ دلار در هر بشکه و نفت وست تگزاس اینترمدیت به ۶۸.۳۶ دلار در هر بشکه معامله می‌شد که هر دو نسبت به بسته‌شدن روز جمعه افزایش یافته‌اند.

البته این افزایش پس از انتشار شاخص PMI Caixin/S&P Global برای ماه نوامبر رخ داد که نشان داد تولید کارخانه‌ها در چین در نوامبر با سریع‌ترین نرخ در پنج ماه اخیر رشد کرده است. همچنین، همانطور که رویترز در گزارش خود اشاره کرد، سفارشات جدید با سریع‌ترین نرخ از فوریه ۲۰۲۳ افزایش یافته‌اند.

و اما قراردادهای آتی‌ نفت برنت برای ژانویه ۰.۱ درصد کاهش یافت و به ۷۳.۲۱ دلار در هر بشکه رسید، در حالی که آتی‌های نفت وست تگزاس اینترمدیت (WTI) در ۶۹.۱۰ دلار در هر بشکه ثابت ماندند.

بررسی‌های اخیر حاکی از آن است که قیمت‌های نفت در روز جمعه با کمی کاهش مواجه شدند و به نظر می‌رسید که تحت تأثیر انتظارات کاهش تنش‌ها در خاورمیانه، برای یک اُفت هفتگی آماده هستند.

آنچه مسلم است نفت پس از اعلام آتش‌بس بین اسرائیل و لبنان تحت فشار قرار گرفت، هرچند که پایداری این آتش‌بس هنوز نامشخص است. چرا که علیرغم آتش‌بس توافق‌شده در هفته گذشته، اسرائیل بار دیگر بمباران لبنان را آغاز کرد که به وضوح بیان می‌کند پایان این جنگ در افق نزدیک نیست.

همچنین در خاورمیانه، درگیری‌هایی در سوریه به وجود آمد که نشانه‌های از بی‌ثباتی بیشتر در خاورمیانه را رقم زد.

البته تنش‌های افزایش‌یافته بین روسیه و اوکراین، پس از حملات آسیب‌زننده به کی‌یف، برخی حمایت‌ها را برای قیمت‌های نفت فراهم کرد. با این حال، حجم معاملات به‌طور کلی به دلیل تعطیلات شکرگزاری در ایالات متحده پایین بود.

اما اوضاع  در هفته گذشته برای نفت به گونه‌ای دیگر بود و در پی کاهش‌های قابل توجهی که به دلیل نشانه‌های تعدیل تنش‌ها در خاورمیانه رخ داد، برخی خریدهای ارزان‌قیمت به افزایش قیمت‌های نفت خام کمک کرد.

با این حال، آتش‌بس اخیر بین اسرائیل و لبنان نشانه‌هایی از فشار را به تصویر می‌کشد، زیرا هر دو طرف یکدیگر را به نقض آتش‌بس متهم کرده‌اند.

در کنار این‌ها، قیمت‌های نفت به دلیل تشدید تنش‌ها بین روسیه و اوکراین، همچنان شامل حق بیمه ریسک هستند.

از این رو، می‌توان نتیجه گرفت که عاملی که به افزایش قیمت‌های نفت خام در آغاز این هفته کمک کرد، داده‌های مثبت تولید کارخانه‌ها در چین و چشم‌انداز ادامه‌ی درگیری‌ها در خاورمیانه بود.

قراردادهای آتی‌های نفت برنت برای فوریه ۰.۳ درصد افزایش یافت و به ۷۲.۰۲ دلار در هر بشکه رسید، در حالی که آتی‌های نفت وست تگزاس اینترمدیت نیز ۰.۳ درصد افزایش یافت و به ۶۷.۹۲ دلار در هر بشکه رسید.

بهبود فعالیت‌های تولیدی در چین

داده‌های اخیر شاخص مدیران خرید (PMI) از چین نشان‌دهنده‌ی افزایش بیشتر فعالیت‌های تولیدی در ماه نوامبر بود. گزارش‌های دولتی و خصوصی این روند را تأیید کردند که پس از مجموعه‌ای از اقدامات محرک قوی که از اواخر سپتامبر توسط پکن اجرا شده، به وجود آمده است.

این داده‌ها خوشبینی را نسبت به تقویت فعالیت‌های اقتصادی در چین در ماه‌های آینده تقویت کرده‌اند، که البته با حمایت‌های دولتی ادامه می‌یابد. در دسامبر، توجه به دو جلسه‌ی سیاسی مهم در چین معطوف خواهد شد که انتظار می‌رود اطلاعات بیشتری درباره اقدامات محرک آینده ارائه دهند.

با این حال، خوشبینی نسبت به چین به‌طور جزئی تحت تأثیر تهدیدهای افزایش تعرفه‌ها از سوی رئیس‌جمهور منتخب ایالات متحده، دونالد ترامپ، قرار گرفت. این تهدیدها همچنین به تقویت دلار کمک کرده‌اند که بر افزایش‌های کلی در قیمت نفت تأثیر گذاشته است.

انتظار برای جلسه اوپک پلاس

تمرکز این هفته همچنین شامل جلسه‌ی سازمان کشورهای صادرکننده نفت و هم‌پیمانان آن، از جمله روسیه (اوپک+) است که برای پنج‌شنبه برنامه‌ریزی شده است. ناگفته نماند که این جلسه به مدت چهار روز به تأخیر افتاده است.

انتظار می‌رود این گروه برنامه‌های خود برای افزایش بیشتر تولید را به دلیل ضعف‌های موجود در قیمت‌های نفت و نگرانی‌ها درباره تقاضای ضعیف در سال آینده به تأخیر بیندازد.

اوپک پلاس به‌طور مستمر، پیش‌بینی‌های تقاضای خود برای سال‌های ۲۰۲۴ و ۲۰۲۵ را کاهش داده است، روندی که توسط سایر سازمان‌های بازار انرژی، از جمله آژانس بین‌المللی انرژی، نیز مشاهده می‌شود.

چشم‌انداز محتاطانه برای عرضه در ۲۰۲۵

بازار نفت نسبت به احتمال مازاد عرضه جهانی در سال ۲۰۲۵ محتاط است، که عمدتاً می‌تواند ناشی از سطوح تولید بی‌سابقه در ایالات متحده باشد. با این حال، ضعف دلار به محدودکردن خسارت‌های بیشتر در قیمت‌های نفت کمک کرده است، به‌ویژه در حالی که معامله‌گران انتظار کاهش ۲۵ واحد پایه نرخ بهره از سوی فدرال رزرو در دسامبر را دارند.

با انتشار داده‌های صنعتی که نشان‌دهنده کاهش غیرمنتظره و قابل توجه موجودی‌های نفت ایالات متحده بود، زیان‌ها محدود شد و این امر، گمانه‌زنی‌ها درباره شرایط عرضه محدودتر را به دنبال داشت.

در کنار این‌ها، افشین جوان، مقام دوم هیئت ایرانی در اوپک، استدلال کرد که این گروه با «مازاد عرضه» مواجه شده که عمدتاً ناشی از کاهش‌های تولید چند سال اخیر خود است. وی ابراز داشت که این استراتژی در حمایت از قیمت‌ها به‌طور مؤثر تأمین عرضه بیشتر خارج از گروه، به‌ویژه از سوی ایالات متحده، را تشویق کرده است و افزود: «این امر فضای محدودی برای اوپک جهت کاهش محدودیت‌هایش باقی می‌گذارد.»

اوپک هم‌اکنون گردهمایی برنامه‌ریزی‌شده برای ۱ دسامبر را به ۵ دسامبر موکول کرده است، در حالی که عربستان سعودی تلاش می‌کند طرحی برای حفظ قیمت‌های نفت بالاتر تدوین کند. در ماه ژوئن، این گروه توافقی برای افزایش تولید از سپتامبر ۲۰۲۴ و در طول سال ۲۰۲۵ به‌صورت ماهانه اعلام کرد. اما قیمت‌های ضعیف نفت باعث شده که اوپک دو بار این افزایش‌ها را به تأخیر بیندازد، ابتدا از سپتامبر به اکتبر و سپس از اکتبر به ژانویه.

از ابتدای سال جاری، قیمت نفت برنت به‌طور میانگین حدود ۸۰.۵ دلار در هر بشکه بوده است. قیمت‌ها از سپتامبر به اندازه‌ای پایین بوده‌اند که به برخی از تولیدکنندگان آمریکایی آسیب بزنند. با این حال، قیمت‌های نفت بین ۷۰ تا ۷۵ دلار در هر بشکه کافی نیستند تا صنعت شیل آمریکا را متوقف کنند.

یکی از دلایل کلیدی، کارایی است؛ دیگری این است که ۷۰ دلار در هر بشکه از نظر تاریخی قیمت خوبی به شمار می‌آید. به یاد داشته باشید که قیمت برنت در دوره ۲۰۱۷ تا ۲۰۱۹ به‌طور میانگین ۶۳ دلار در هر بشکه بود، زمانی که تولیدکنندگان آمریکایی به‌طور تقریبی شش میلیون بشکه در روز به تولید اضافی خود افزودند.

به علاوه، سازمان بین‌المللی انرژی تخمین می‌زند که صنعت شیل آمریکا آن‌قدر در حفاری خوب است و این کار را آن‌قدر ارزان انجام می‌دهد که امروز تنها ۳۰۰ دستگاه حفاری کار را انجام می‌دهند که پنج سال پیش ۵۰۰ دستگاه حفاری به آن نیاز بود.

آیا اعمال تعرفه بر نفت کانادا، تأثیری بر عرضه جهانی دارد؟

و اما طبق گزارش وزارت انرژی ایالات متحده، کانادا و مکزیک دو منبع اصلی واردات نفت خام ایالات متحده هستند که حدود یک چهارم از کل نفتی را که پالایشگران آمریکایی به سوخت‌هایی مانند بنزین و نفت گرمایشی تبدیل می‌کنند، تشکیل می‌دهند.

ایالات متحده در سال 2024 حدود 5.2 میلیون بشکه در روز (bpd) نفت خام و محصولات نفتی از کانادا و مکزیک وارد کرد. از این مقدار، بیش از 4 میلیون بشکه نفت از کانادا آمده است و داده‌های آژانس اطلاعات انرژی ایالات متحده نشان می‌دهد که طبق گزارشی از تنظیم‌کننده انرژی کانادا در ماه اوت، 97 درصد از صادرات نفت خام کانادا به ایالات متحده رفته است. بیشتر این نفت از طریق خطوط لوله به پالایشگاه‌های نفت ایالات متحده در میانه غربی سفر می‌کند.

کانادا به شدت به ایالات متحده برای صادرات نفت خود وابسته است. اگر رئیس‌جمهور منتخب ترامپ به این «ماجراجویی» ادامه دهد، می‌تواند برای کانادا و استان‌های تولیدکننده نفت آن فاجعه‌بار باشد.

تحلیلگران و بازرگانان صنعت نفت همچنین هشدار دادند که این اقدام احتمالاً قیمت نفت را برای پالایشگران آمریکایی افزایش می‌دهد، حاشیه‌ها را فشرده کرده و هزینه سوخت را بالا می‌برد. از این رو، خطرات برای کانادا، چهارمین تولیدکننده بزرگ نفت در جهان، بالاست.

از سوی دیگر، تهدیدات تعرفه‌ی ترامپ نگرانی‌هایی را ایجاد کرده است. اتاق بازرگانی کانادا هشدار داده است که چنین سیاستی می‌تواند هزینه‌ای 30 میلیارد دلاری یا حتی بیشتر بر اقتصاد کانادا تحمیل کند. با توجه به اینکه ایالات متحده «تقریباً» تنها خریدار نفت خام کاناداست، پالایشگران در ایالات متحده تخفیف قیمتی قابل توجهی دریافت می‌کنند.

اگر تعرفه‌ها اعمال شود، تولیدکنندگان نفت کانادایی با گزینه‌های کمی مواجه خواهند شد. بدون بازارهای جایگزین یا ظرفیت حمل و نقل کافی برای رسیدن به خریداران جهانی، بخش زیادی از نفت آلبرتا با گلوگاه‌هایی مواجه خواهد شد و بخش زیادی از این نفت در حالت معلق باقی خواهد ماند.

این امر منجر به ایجاد یک شکاف بزرگ در مجموع عرضه‌های جهانی موجود خواهد شد. از منظر جهانی، این موضوع می‌تواند از دیدگاه دیگری نیز خوانده شود. اگر خرید نفت خام سنگین کانادایی توسط ایالات متحده کاهش یابد، برخی دیگر از تولیدکنندگان برای تأمین نیازهای ایالات متحده وارد عمل خواهند شد.

با این حال، این امر منجر به تنگنا در بازارهای جهانی خواهد شد، زیرا کانادا قادر نخواهد بود نفت خود را به مقاصد صادراتی دیگر ارسال کند که می‌تواند منجر به افزایش قیمت‌های نفت خام در سطح جهانی شود. ناگفته نماند این موضوع، برای واردکنندگان نفت، از جمله پاکستان، خبر بدی خواهد بود که در تاریخ 20 ژانویه به وقوع خواهد پیوست.

داده‌های موجودی و واکنش بازار

پنج‌شنبه گذشته، پس از آنکه داده‌های موجودی ایالات متحده چشم‌انداز مختلطی درباره عرضه‌ها ارائه دادند، قیمت‌های نفت عمدتاً بدون تغییر باقی ماندند، در حالی که کاهش تنش‌ها در خاورمیانه به کاهش حق بیمه ریسک نفت کمک کرد.

این هفته نیز، فشار بر قیمت‌های نفت دارد، چرا که اسرائیل، علیرغم آتش بس با لبنان، همچنان به اقدامات نظامی خود در غزه ادامه داده و این امر چشم‌انداز ثبات منطقه را پیچیده کرده است.

علاوه بر این‌ها، دلار ضعیف به کاهش کلی زیان‌ها در قیمت‌های نفت کمک کرد، در حالی که تنش‌های مستمر بین روسیه و اوکراین برخی عوامل ریسک را زنده نگه داشت. 

و اما داده‌های دولتی که روز چهارشنبه منتشر شد، نشان داد که موجودی‌های نفت ایالات متحده در هفته منتهی به ۲۲ نوامبر به میزان ۱.۸ میلیون بشکه کاهش یافته است. در مقابل، موجودی‌های بنزین به میزان ۳.۳ میلیون بشکه افزایش یافته که دومین هفته متوالی از افزایش‌های قابل توجه را نشان می‌دهد.

این افزایش موجودی‌ها نگرانی‌هایی درباره احتمال کاهش تقاضا در ایالات متحده، بزرگ‌ترین مصرف‌کننده سوخت جهان، به‌ویژه با نزدیک شدن به زمستان، دوره‌ای که معمولاً با کاهش سفرها همراه است، به وجود آورده است.